Kurika Umaka (Gelukkig Nieuwjaar)

Kurika Umaka! (Gelukkig Nieuwjaar)

Het eerste voornemen dit jaar is het leren van de taal Runyankore. Hoewel in mijn directe omgeving de mensen voldoende Engels spreken, gaat men onder elkaar toch heel vaak over in Runyankore. Ik snap er dan echt niets van. Ook in winkels en op de markt spreekt men wel wat Engels, maar als ik in het Runyankore groet, reageert iedereen meteen enthousiast.

Op oudejaarsdag ben ik nog met Eric en Sarah (mijn buren) naar Mbarara geweest om wat inkopen te doen. In de taxi, een normale personenauto, vier passagiers voorin, zes achterin en, ja hoor, de 11e ging in de kofferbak, die, gelukkig voor de passagier, wel open bleef. Ik blijf me verbazen. De overgang naar het nieuwe jaar verliep heel rustig hier. Geen vuurwerk (gelukkig!). We hebben met zijn vijven rond half 10 gegeten en zijn vlak na twaalven alweer huiswaarts gekeerd.
De afgelopen week kregen mijn buren en ik (we doen best veel met elkaar eigenlijk) een uitnodiging voor de lunch bij een Ugandese collega van ons in een naburig dorp. Lunch betekende dat we van half twee tot half 7 onder de pannen waren! Bijna iedereen heeft hier een stukje land bij z'n huis. Gertrud en haar man hadden een flink stuk waarop heel wat Matoke bananenbomen stonden. En ze hadden koeien. Echte "Friesians" zoals ze hier genoemd worden. Zwartbont vee dat inderdaad heel veel aan het Fries stamboekvee doet denken. Tot mijn niet geringe verbazing zag ik tussen de bananenbomen een grafsteen. De man van Gertrud vertelde me dat hun oudste zoon van nog geen 30, in april j.l. overleden was en daar begraven lag. Eric vertelde me later dat hij waarschijnlijk aan aids is overleden, maar dat uit een gevoel van schaamte gezegd wordt dat hij aan longontsteking is gestorven.

De komende week buig ik me over de vraag op welke manier het Primary Teacher College aandacht geeft aan de Aids-problematiek. Dit is een opdracht van VSO Uganda. Ik hoorde al dat van de 450 studenten er rond de 150 wees of half wees zijn. Wat een enorm aantal! Eric is bezig met een project om deze studenten financieel te steunen omdat ze het vaak nog moeilijker hebben dan de "gewone" studenten. Op de campus verblijven tijdens de vakantie ook nog zo'n 10 studenten, die waarschijnlijk geen "thuis" hebben. Met 1 daarvan maakte ik onlangs een wandeling in de omgeving van de campus. Ik had al steeds de behoefte om eens een langere wandeling in de omgeving te maken, maar op de één of andere manier durfde ik niet goed. Dit was een mooie manier om met een gids de boel te verkennen. Onderweg wisselden we veel informatie uit. We komen uit 2 totaal verschillende werelden, dat werd me wel duidelijk.

De afgelopen weken heb ik me een beetje kunnen voorstellen hoe een boer zich moet voelen die naar een buitje regen snakt. Al drie weken had het hier niet geregend en ik sleepte emmers water naar mijn tuintje omdat ik zo graag iets wilde zien opkomen van de zaden die ik gepoot had. Een aantal malen werd het heel donker aan het eind van de middag en begon het hard te waaien. Dan hoopte ik dat nu eindelijk de bui zou losbarsten, maar telkens bleef het bij een paar verdwaalde regendruppels. Afgelopen dinsdag stonden Eric, Sarah en ik klaar om de taxi te nemen naar een eettentje in Bushenyi. Eric vierde zijn 28e verjaardag en met z'n zessen zouden we uit eten gaan. Tja en juist toen we naar buiten stapten begon het te plenzen. Heerlijk. Het was niet eens erg om nat te regenen. Ik was zo blij dat mijn tuintje eens flink wat water kreeg! Het met-elkaar-uit-eten is hier vooral bedoeld voor de gezelligheid. Je hoeft het echt niet te doen om nou eens lekker te gaan eten. De kip was er wederom 1 met veel vlieguren, de patat slap en koud. Thuis lukt het me gelukkig steeds beter om een lekkere maaltijd te bereiden. Ik steek er veel energie in, maar dan is het wel lekker!! (meestal).
De tomatenplanten die de tuinman mij gedoneerd heeft doen het goed. Maar hij is wel de baas erover! Nu wil hij mij "ambush" laten kopen. Hij maakt de beweging van een flitspuit erbij. Ja, ja ik snap het wel. Pesticiden moeten er aan te pas komen. Hij wees me een blad aan waar een gaatje in was gegeten. Hoe maak ik de man duidelijk dat ik geen DDT tomaten wil eten. Ik zag op het tomatenveldje tegenover mijn huis ook al dat er driftig gespoten werd. Weer een illusie armer. Dacht ik nog wel onbespoten spullen te eten. Vergeet het maar, waarschijnlijk afgekeurde rommel uit Europa, dat op de Afrikaanse markt gedumpt is.
Behalve mijn tuin achter, heb ik aan de voorkant van het huis een vijftal minuscule perkjes waarin, behalve wat planten, ook het onkruid welig tierde. Ik had dringend behoefte aan een schrepeltje. Nou kende ik het Engelse woord daarvoor niet en in het Runyankore had ik al helemaal geen idee. Dus afgelopen woensdag de markt op bij mij aan de overkant. Het was rustig dus ik viel nog veel meer op. Toen ik bij een kraampje allerlei gereedschap zag liggen ging ik eens informeren. Zag geen schrepeltje of iets dat daar op leek. Ik uitleggen wat de bedoeling was. Dan gonst het meteen over de markt. De muzungu wil dit of dat hebben. Iedereen geeft commentaar, er wordt gelachen en ik voel me staan. Ik heb later iets gekocht dat meer van een mes weg heeft, maar ik kan ermee in de grond peuren.
Tot slot, moge duidelijk worden dat ik zo langzamerhand mijn draai wel begin te vinden hier. Het is prettig thuiskomen op de campus en in mijn huisje. Ik begin een aardig dagritme te krijgen en geniet van veel zaken. De avonden kom ik, ook zonder TV of DVD's kijken heel goed door.
Nog een dag of 10 en dan vertrek in naar Kampala tot het eind van januari. Daarna gewoon lekker aan het werk, hoop ik.